What is new? De rol van banken staat niet zozeer momenteel ter discussie maar is de afgelopen 5 jaar al wezenlijk veranderd. De kloof tussen het MKB en het grootbedrijf wordt ten aanzien van kredietverlening alsmaar groter. Met als argument dat het gemiddeld risicoprofiel van een MKB-bedrijf hoger is dan bij een grootbedrijf. Afhankelijkheid van de ondernemer kan ook positief beschouwd worden: deze zal er alles aan doen om zijn positie te houden of te verbeteren. In tegenstelling tot het grootbedrijf waar managers “spelen” met het geld van een ander en wel beslissen over hun eigen positie. Een dergelijk onderzoek van de DCFA geeft weer eens aan dat banken zich op hun primaire taak dienen te richten: uitlenen van geld!

De snelle toename van het aantal fusies en overnames in Nederland leidt er niet toe dat de banken een actievere rol gaan spelen. Integendeel, steeds meer overnames worden gefinancierd door family offices, de verkoper zelf of door investeerders.

Dat blijkt uit onderzoek Trends en Ontwikkelingen in Corporate Finance in opdracht van DCFA, een groep van 200 Nederlandse fusie- en overnamespecialisten die vooral optreden voor midden- en kleinbedrijven.

De brancheorganisatie heeft begin dit jaar een trendonderzoek laten houden onder de aangesloten leden. Bijna de helft van de leden deed mee aan de enquête.

Veel koopbereidheid
‘Sinds januari is het extreem druk met fusies en overnames’, zegt fiscalist Eric Vermeulen, lid van DCFA. ‘Er is veel koopbereidheid.’ De meest voorkomende financieringsvormen zijn nog steeds eigen geld van de koper, een lening van de verkoper of een lening van een bank.

Een van de meest in het oog springende uitkomsten van het onderzoek is dat een overname nu vaker door derden wordt gefinancierd. Die bevinding komt overeen met het algemene beeld dat banken minder toeschietelijk zijn met kredietverlening om een aankoop mogelijk te maken.

Enthousiasme banken neemt af
Slechts 10% van de respondenten ziet het enthousiasme van de banken om mee te doen bij overnames toenemen. Bijna 30% van de overnamedeskundigen is van mening dat het enthousiasme van de bank juist afneemt. Investeringen van een family office of informal investor nemen het sterkst toe, gevolgd door een zogeheten ‘vendor loan’ (een lening van de verkoper) en venture capital.

Recente cijfers van de NVP ondersteunen de bevinding dat de rol van private equity toeneemt. De brancheorganisatie van Nederlandse participatiemaatschappijen zegt dat 2014 een recordaantal buy out-deals kende met private equity: 386 stuks.

Interesse uit buitenland
Zeker als het gaat om een herfinanciering van bestaande leningen vindt de ondernemer vaak een gesloten deur. De houding van de bank wordt steeds krampachtiger, meent 62% van de ondervraagde professionals.

Een andere trend is dat er toenemende interesse is vanuit het buitenland voor een overname in Nederland. De meeste interesse is afkomstig uit Europa, met Duitsland als absolute koploper. Als het gaat om interesse uit Azië, dan scoort China heel hoog. Die trend — steeds meer buitenlandse kopers — werkt overigens prijsopdrijvend, constateren de professionals.

Dreigend faillissement
Een opvallende trend is ook dat veel transacties momenteel gedreven zijn door de zwakke financiële positie van het verkochte bedrijf en daarmee in meer of mindere mate gedwongen zijn. In bijna 20% van de overnames is sprake van een situatie van een dreigend faillissement. De ophanden zijnde uitbetaling van vakantiegeld is vaak een moment om vaart te zetten achter een verkoop.

Bronvermelding: woensdag 20 mei 2015, Jan Verbeek, www.fd.nl.