De 100 meest gestelde vragen bij bedrijfsoverdracht, vraag 64 van 100

In het vorige blogbericht zijn 3 verschillende manieren genoemd waarop een onderneming verkocht kan worden. Dit blogbericht gaat nader in op de activa-passivatransactie. Wat houdt dit precies in en hoe werkt dit?

Zoals eerder genoemd kan een onderneming worden verkocht in de vorm van afzonderlijke activa en passiva (de vermogensbestanddelen). Bij sommige rechtspersonen is geen sprake van aandelen (bijvoorbeeld bij een eenmanszaak of een vennootschap onder firma), dan is een activa- passivatransactie de enige mogelijke optie aangezien er geen sprake is van aandelen.

Het is voor een koper mogelijk om alleen datgene dat nodig is voor het voortzetten van de onderneming, over te nemen, en voor een verkoper om alleen datgene dat hij wil verkopen, aan te bieden. Denk hierbij aan de machines, auto’s, voorraden, contracten, debiteuren, crediteuren en leningen. Hierbij dient wel opgemerkt te worden dat wanneer er sprake is van overgang van onderneming, de werknemers (inclusief hun rechten) van rechtswege overgaan naar de koper.

Bij een activa-passivatransactie dienen alle verkochte activa en passiva nader te worden gespecificeerd en in de koopovereenkomst vastgelegd te worden. Deze dienen juridisch afzonderlijk overgedragen te worden. De wet geeft per bezitting en/of schuld aan op welke manier dit moet gebeuren:

  • Bezittingen, vrij van schulden, kunnen via de koopovereenkomst overgedragen worden
  • Bezittingen, niet vrij van schulden, kunnen alleen met toestemming van de schuldeiser worden overgedragen
  • Leningen en afgegeven zekerheden kunnen alleen met toestemming van de schuldeiser overgedragen worden
  • Bij contracten is toestemming van de wederpartij noodzakelijk (het kan dus zo zijn dat contracten met leveranciers of klanten opnieuw uit onderhandeld dienen te worden)
  • In geval van onroerend goed moet dit via de notaris, middels een notariële akte
  • Overdracht van vorderingen kan simpelweg door mededeling aan de schuldenaar

Na voltooiing van een activa-passivatransactie zal de Belastingdienst bij de verkoper vennootschapsbelasting heffen over de ontvangen goodwill. Aan de andere kant kan de koper afschrijven over de betaalde goodwill waardoor de koper een fiscaal voordeel geniet. De afschrijving over de goodwill wordt verspreid over meerdere jaren waardoor het voordeel van de koper pas in de toekomst kan worden gerealiseerd. Derhalve is het voordeel voor de koper kleiner dan de heffing die de verkoper dient te betalen en kan dit een onderhandelingspunt opleveren.